Lo ngại hệ lụy, doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ tiêu hủy thuốc lá nhập lậu

13:39, 05/05/2017
|
(VnMedia) - Lo ngại trước những hệ lụy nghiêm trọng của việc thuốc lá nhập lậu bị tịch thu được bán đấu giá để tiêu thụ nội đại hoặc tái xuất, các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh sản phẩm thuốc lá hợp pháp tại Việt Nam vừa đồng loạt kiến nghị Chính phủ ủng hộ việc tiếp tục duy trì tiêu hủy thuốc lá nhập lậu.
 
Đề nghị tiếp tục duy trì tiêu hủy thuốc lá nhập lậu bị tịch thu
 
Ngày 18/4/2017, Văn phòng Chính phủ có công văn số 3825/VPCP-V.I (“Công Văn 3825”) thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính Phủ v/v xử lý thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu. Theo đó đối với thuốc lá nhập lậu bị tịch thu còn chất lượng, thực hiện thí điểm theo hướng bán đấu giá để tiêu thụ nội địa hoặc tái xuất; thời hạn thí điểm là 1 năm, sau đó sẽ đánh giá từng năm để gia hạn việc thí điểm.
 
Trước quyết định này, các doanh nghiệp thuốc lá cho rằng, việc thí điểm bán đấu giá để tiêu thụ nội địa đối với thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu còn chất lượng, là chưa phù hợp với quy định hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đối với sản phẩm thuốc lá tiêu thụ trong nước. 
 
Theo quy định tại Điều 15 Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 và điều 22 Nghị định 67/2013/NĐ-CP, thuốc lá được tiêu thụ hợp pháp tại Việt Nam phải đáp ứng các điều kiện gồm: Ghi nhãn bằng tiếng Việt; In cảnh báo sức khỏe bằng cả chữ và hình ảnh (theo quy định phải chiếm ít nhất 50% diện tích của mỗi mặt chính trước và mặt chính sau trên bao, tút, hộp thuốc lá); Dán tem hoặc in mã số, mã vạch; Phải được đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ hợp pháp tại Việt Nam; Ghi ngày sản xuất, ngày hết hạn sử dụng. 
 
Hiện hầu hết các chủng loại thuốc lá điếu nhập lậu vào Việt Nam chủ yếu là Jet và Hero. Ảnh minh họa
Hiện hầu hết các chủng loại thuốc lá điếu nhập lậu vào Việt Nam chủ yếu là Jet và Hero. Ảnh minh họa
 
Các doanh nghiệp cho biết, hiện hầu hết các chủng loại thuốc lá điếu nhập lậu vào Việt Nam (chủ yếu là thuốc lá Jet và Hero, hiện chiếm tới 80-90% tổng lượng thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam) đều không đáp ứng, tuân thủ đầy đủ quy định nêu trên. 
 
Theo Tổng công ty thuốc lá Việt Nam, thuốc lá nhập lậu bị tịch thu, không phải đáp ứng tất cả những yêu cầu chặt chẽ nêu trên, mà vẫn được bán đấu giá để tiêu thụ nội địa như thuốc lá hợp pháp là không phù hợp với các quy định hiện hành.
 
Cũng theo Tổng công ty thuốc lá Việt Nam, cho phép thí điểm bán đấu giá thuốc lá nhập lậu bị tịch thu để tiêu thụ nội địa sẽ tạo ra kẽ hở pháp luật rất nguy hiểm, để các đối tượng buôn lậu lợi dụng, hợp pháp hóa việc đưa thuốc lá nhập lậu vào tiêu thụ nội địa tại Việt Nam. Hệ lụy có thể nhận thấy ngay từ những phân tích nói trên là sức khỏe cộng đồng bị đe dọa nghiêm trọng. 
 
Bằng chứng, ngân sách Nhà nước cũng sẽ bị thất thu một khoản đáng kể khoảng 10.000 tỷ đồng/năm. Con số này sẽ còn tăng thêm nhiều lần nếu thuốc lá nhập lậu bị tịch thu được bán đấu giá để tiêu thụ nội địa hoặc tái xuất, do thuốc lá lậu bị tịch thu không đóng bất kỳ một khoản thuế nào nhưng vẫn được tiêu thụ chỉ thông qua bán đấu giá. 
 
Ngoài ra, các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá hợp pháp cũng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ sự cạnh tranh không lành mạnh, không bình đẳng của thuốc lá nhập lậu được bán đấu giá để tiêu thụ nội địa khi mà doanh nghiệp sản xuất thuốc lá hợp pháp phải đóng các loại thuế, quỹ bắt buộc như thuế tiêu thụ đặc biệt; khoản đóng góp bắt buộc vào Quỹ phòng chống tác hại thuốc; thuế giá trị gia tăng với thuế suất…
 
Hơn nữa, việc xác định thuốc lá nhập lậu còn chất lượng hay không là rất khó khăn và tốn thời gian, có thể làm phát sinh rất nhiều chi phí quản lý cho việc kiểm định chất lượng, tiến hành đấu giá, bảo quản, vận chuyển… 
 
Từ những phân tích trên, các doanh nghiệp thuốc lá cho rằng, việc cho phép tái xuất thuốc lá nhập lậu bị tịch thu không đáp ứng được yêu cầu từ thực tiễn, không đảm bảo hiệu quả. Việc tái xuất chỉ làm tăng nguy cơ tái thẩm lậu, tạo điều kiện để thuốc lá nhập lậu được đưa trở lại Việt Nam một cách dễ dàng hơn và vô hiệu hóa công sức chống buôn lậu của các lực lượng chức năng.
 
Việc tiêu hủy thuốc lá điếu nhập lậu đã phát huy tác dụng
 
Trước khi Chỉ thị 30/CT-TTg năm 2014 về việc tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá (“Chỉ Thị 30”) và Quyết định 2371/QĐ-TTg năm 2014 về việc thực hiện tiêu hủy thuốc lá nhập lậu bị tịch thu (“Quyết Định 2371”) được ban hành, tình hình buôn lậu thuốc lá luôn ở mức báo động. 
 
Theo số liệu thống kê, lượng sản phẩm thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam trong ba năm 2012, 2013 và 2014 lần lượt là 20,1 tỷ điếu, 21,3 tỷ điếu và 19,8 tỷ điếu (tương đương với khoảng 1.055 triệu bao, 1.065 triệu bao và 990 triệu bao), chiếm tỷ lệ xấp xỉ 20% tổng lượng tiêu thụ sản phẩm thuốc lá tại Việt Nam. 
 
Tuy nhiên sau khi Chỉ Thị 30 và Quyết Định 2371, công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá đã có những chuyển biến mạnh mẽ.
 
Trong năm 2015, năm đầu tiên thực hiện tiêu hủy thuốc lá điếu nhập lậu và hỗ trợ kinh phí tiêu hủy, đã bắt giữ được 15.064 vụ, tịch thu 10.754.247 bao, tiêu hủy 10.147.156 bao. Lượng thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam trong năm 2015 ước tính chỉ vào khoảng 14 tỷ điếu (tương đương khoảng 700 triệu bao). Việc tiêu hủy thuốc lá điếu nhập lậu đã phát huy tác dụng, làm lượng thuốc lá nhập lậu giảm khoảng 30% so với năm 2014, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá điếu hợp pháp trong nước phục hồi sản xuất, nộp ngân sách nhà nước tăng hơn 1.000 tỷ đồng (6,2%). 
 
Như vậy, Chỉ thị 30 và Quyết Định 2371 đang đem lại hiệu quả hết sức tích cực trong công cuộc phòng, chống thuốc lá nhập lậu và cần được tiếp tục duy trì, phát huy, nhất là trong thời điểm Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 306/2016/TT-BTC sửa đổi Thông tư 19/2015/TT-BTC, theo đó nâng mức hỗ trợ cho công tác bắt giữ và tiêu hủy thuốc lá nhập lậu từ mức 3.500 đồng/bao lên mức 4.500 đồng/bao. 
 
Yến Nhi

Ý kiến bạn đọc