- Được ra đời trong tình trạng thiếu lương thực, song nhờ hội tủ 3 yếu tố ‘ngon-bổ-rẻ’, lưỡi bò nướng nhanh chóng trở thành một trong những món ăn nên thử ở vùng Sendai nói riêng và Nhật Bản nói chung.
Gyūtan trong tiếng Nhật gyū 牛 có nghĩa là bò và Tan được hiểu là lưỡi (tongue) trong tiếng Anh, nói cách khác, Gyūtan là lưỡi bò xát muối được nướng trên than hồng. Đây là món ăn được ra đời như một giải pháp tình thế khi nước Nhật thiếu thức ăn do chiến tranh.
Câu chuyện như sau: ông Keishiro Sano sinh ra ở Sendai. Sau đó, ông rời nhà tới Tokyo học việc khoảng từ năm 1935. Năm 1948, ông trở lại Sendai, mở nhà hàng Aji Tasuke. Do tình trạng thiếu lương thực và từng thấy một đầu bếp người Pháp chế biến món lưỡi bò hầm khi học việc ở Tokyo, ông Sanzo thử tìm tòi và chế biến món ăn từ lưỡi bò theo khẩu vị của người Nhật.
Sau rất nhiều lần thử phối nhiều loại gia vị, nhiều cách chế biến, cuối cùng ông đã chế biến thành công gyutan món lưỡi bò có cách chế biến khá đơn giản là xử lý sạch, xắt miếng vừa phải, ướp muối rồi nướng trên than hồng. Sau khi thử nghiệm và nhận được sự ủng hộ của bạn bè và người thân, ông đưa kết hợp lưỡi bò nướng với súp lưỡi bò và đưa vào thực đơn, phục vụ khách.
Nhờ hội tụ đủ 3 yếu tố ngon – bổ – rẻ và phù hợp với tình hình thiếu thốn lương thực sau chiến tranh thế giới thứ hai, chỉ trong một thời gian ngắn, gyutan trở thành món ăn được nhiều yêu thích và trở thành một trong những đặc sản nên thử khi đến Sendai. Rất nhiều nhà hàng cũng bắt đầu bán gyutan. Từ đó, ông Sanzo được xem như người khai sinh ra món ăn này.
Đến nay, sau hơn 70 năm, ông Sano đã qua đời nhưng hình của ông vẫn được treo trên tường ở nhà hàng Aji Tasuke. Và du khách trong, ngoài nước khi đến Sendai, đều muốn ghé nhà hàng một lần để thưởng thức guytan.
Như tên gọi, gyutan đơn giản là món lưỡi bò ướp muối nướng than hồng, tuy nhiên, để món ăn có vị tươi, ngon, hấp dẫn không dễ. Đầu tiên, phải kể đến tỷ lệ muối khi ướp không được quá nhiều hay quá ít. Tiếp đó là kỹ thuật nướng, người đầu bếp có kỹ thuật nướng tốt là phải canh chỉnh chuẩn thời gian nướng, thời gian lật trở thịt sao cho lưỡi bò có độ dai vừa, sần sật chứ không xơ cứng.
Hiện có khá nhiều biến tấu của guytan nhưng ngon nhất vẫn là cách thưởng thức theo suất. Một suất cơm gyutan cơ bản 4 món là lưỡi bò nướng, cơm với lúa mạch, súp đuôi bò, dưa muối oshinko. Đây là “suất ăn ngon giá rẻ” với súp đuôi bò sử dụng phần đuôi và mông con bò, cơm lúa mạch thay cho cơm trắng có giá thành cao (lúc đó); dưa góp oshinko cũng có mục đích giảm bớt chi phí khi sử dụng rau theo mùa. Những miếng gyutan yaki mềm và rất dễ thưởng thức. Súp đuôi bò thơm ngọt, cơm từ lúa mạch thơm thanh, dưa muối chua chua mặn mặn, tất cả tạo nên một bản gia vị hòa quyện vào nhau và đủ sức làm mềm lòng kể cả những thực khách khó tính nhất.
Nếu không thích cơm hay đang ăn kiêng, bạn có thể gọi cho mình một phần gyutan nướng ăn kèm rau và nước chấm hay chọn cho mình một số biến tấu của món ăn như súp lưỡi bò với phần lưỡi bò mềm đến mức có thể xắn được bằng đũa; Tantoufu, phần lưỡi bò có thịt đỏ sẽ được xay nhỏ, trộn cùng nước sốt tare từ nước dùng vị gừng, mirinshoyu, ninh nhừ đến khi sánh lại để làm nhân rồi rưới lên miếng đậu phụ nóng ấm; Hay Shichu set với lưỡi bò.
Giá các món gyutan từ 1.000 -1.500 yên (230.000-300.000 đồng).
Nhật Lâm
