Đề xuất gia hạn khoảng 11.000 tỷ đồng thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô trong nước

- Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết số 31/NQ-CP ngày 7/3/2023 của Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất gia hạn đối với thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế tháng 6, tháng 7, tháng 8 và tháng 9/2023. Đồng thời, trong bối cảnh hiện nay chưa đặt vấn đề tiếp tục thực hiện chính sách ưu đãi lệ phí trước bạ (LPTB) đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.

Gia hạn để thúc đẩy sản xuất

Kể từ năm 2020 đến năm 2022, Bộ Tài chính liên tục trình Chính phủ ban hành Nghị định số 109/2020/NĐ-CP ngày 15/9/2020, Nghị định số 104/2021/NĐ-CP ngày 04/12/2021 và Nghị định số 32/2022/NĐ-CP ngày 21/5/2022 quy định thời hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước với thời gian gia hạn cụ thể nhằm hỗ trợ và phục hồi sản xuất kinh doanh do chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Tính đến ngày 15/3/2023, có 12 doanh nghiệp nộp đơn đề nghị gia hạn thuế TTĐB đối với ô tô lắp ráp trong nước. Lũy kế đến ngày 15/3/2023, tổng số tiền được gia hạn thuế TTĐB theo Nghị định số 32/2022/NĐ-CP trên tờ khai là 9.603 tỷ đồng; Tổng số tiền đã nộp vào ngân sách nhà nước là 8.871 tỷ đồng; Số còn phải nộp vào ngân sách nhà nước là 731 tỷ đồng.

Về việc tiếp tục gia hạn thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước năm 2023, Bộ Tài chính đã cân nhắc các trường hợp không gia hạn và gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.

Theo đó, trong trường hợp không gia hạn, ưu điểm sẽ giúp Việt Nam đảm bảo tuân thủ các quy định về đối xử quốc gia của WTO và các Hiệp định FTA mà Việt Nam tham gia, trong đó có Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, nhược điểm của phương án này là sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước có thể sẽ gặp phải những khó khăn, thách thức.

Đối với trường hợp gia hạn nộp thuế TTĐB, sẽ giúp 12 doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô vượt qua khó khăn, phục hồi và tăng trưởng.

Theo thống kê, từ tháng 10/2022 sản lượng kê khai là 25.571 xe với số thuế TTĐB tương ứng là 3.884 tỷ đồng, đến tháng 11/2022 sản lượng kê khai là 23.658 xe với số thuế TTĐB tương ứng là 3.412 tỷ đồng, giảm 472 tỷ đồng so với tháng trước; tháng 12/2022 số thuế TTĐB phát sinh là 3.218 tỷ đồng, giảm 194 tỷ đồng so với tháng trước; tháng 1/2023 số thuế TTĐB phát sinh là 1.442 tỷ đồng, giảm 1.776 tỷ đồng so với tháng trước, với sản lượng kê khai tương ứng là 9.766 xe. Nếu loại trừ yếu tố do nghi lễ kéo dài (do tháng là tháng Tết nguyên đán) thì số thuế TTĐB kê khai trong tháng 1/2023 cũng giảm khoảng 200 tỷ đồng so với tháng liền kề.

Như vậy, đối với những khó khăn, thách thức nêu trên thì việc tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh như đề xuất của tỉnh Quảng Nam, Ninh Binh và các Hiệp hội, doanh nghiệp là cần thiết. Hơn nữa, hết thời gian gia hạn thì các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô phải nộp đủ số thuế vào ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, nhược điểm của phương án này đó là, nếu tiếp tục việc gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước có thể tạo ra quan ngại, phản ứng từ các đối tác liên quan các quy định về đối xử quốc gia của WTO và các Hiệp định FTA mà Việt Nam tham gia, trong đó có Hiệp định EVFTA. Do đó, thời gian áp dụng Nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước không nên kéo dài.

Dự kiến gia hạn khoảng hơn 11 nghìn tỷ đồng

Từ các ưu nhược điểm của các phương án trên, Bộ Tài chính nhận thấy hiện vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức nên việc tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh như đề xuất của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam, Ninh Bình và các Hiệp hội, doanh nghiệp là cần thiết. Hơn nữa, hết thời gian gia hạn thì các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô phải nộp đủ số thuế vào ngân sách nhà nước (khác với đề xuất ưu đãi giảm LPTB). Tuy nhiên, việc gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước có thể tạo ra quan ngại, phản ứng từ các đối tác liên quan, do đó thời gian áp dụng Nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước không nên kéo dài.

Vì vậy, Bộ Tài chính đề xuất gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước theo phương án gia hạn thời hạn nộp thuế đối với số thuế TTĐB phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế tháng 6, tháng 7, tháng 8 và tháng 9/2023 đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.

Thời gian gia hạn kể từ ngày kết thúc thời hạn nộp thuế TTĐB theo quy định của pháp luật về quản lý thuế, cụ thể như sau: Thời hạn nộp thuế TTĐB phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế tháng 6/2022 chậm nhất là ngày 20/11/2023; Thời hạn nộp thuế TTĐB phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế tháng 7/2022 chậm nhất là ngày 20/11/2023; Thời hạn nộp thuế TTĐB phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế tháng 8/2022 chậm nhất là ngày 20/11/2023; Thời hạn nộp thuế TTĐB phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế tháng 9/2022 chậm nhất là ngày 20/11/2023.

Với phương án gia hạn nộp thuế nêu trên thì dự kiến số thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước bình quân tháng phát sinh trong các tháng tiếp theo năm 2023 là khoảng 2.600 - 2.800 tỷ đồng. Theo đó, tổng số thuế TTĐB đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được gia hạn trong 4 kỳ tính thuế như phương án đề xuất là khoảng 10.400 tỷ đồng - 11.200 tỷ đồng.

Yến Nhi